Met slimme watertech krijgt legionella geen voet tussen de deur

Als je een glas water drinkt waarin legionellabacteriën zitten, word je niet meteen ziek. Maar via het inademen van druppels opspattend water of van rondzwevende aerosolen kan dat wel. Zo kunnen hotel- of vakantieparkgasten ‘besmet’ water in hun luchtwegen krijgen als ze zich opfrissen in hun kamer of een douche nemen.

Ondernemers in de hospitality-branche spelen een niet te onderschatten rol in de bewaking van de kwaliteit van het drinkwater in hun zaak. Het water komt glaszuiver binnen dankzij de strenge normen die gelden voor drinkwaterbedrijven in Nederland en België. Het is dus zaak om die kwaliteit hoog te houden in het eigen, interne watersysteem. Toch kampen veel hotels, vakantieparken en campings - ondanks naleving van geldende beheersregels - met structureel terugkerende legionellaproblemen.

Een legionellabesmetting kan de gevreesde veteranenziekte veroorzaken, een ernstige vorm van longontsteking die fataal kan aflopen. Vooral ouderen en mensen met een zwakke of kwetsbare gezondheid lopen risico op een ernstig verloop van de ziekte. Legionellaproblemen ontstaan doorgaans in koudwaterleidingen waar de watertemperatuur tot boven de 20 graden opwarmt. Dit gebeurt bij weinig gebruik en beperkte stroming: hoe meer stilstand in een watersysteem, hoe hoger het risico op de ontwikkeling van biofilm en legionellabacteriën.

In Nederland worden hotels, B&B’s vakantieparken, campings en saunacomplexen als zogeheten ‘prioritaire locaties’ beschouwd. Dat betekent dat ze verplicht zijn maatregelen te nemen om legionella te voorkomen, zoals voorzien in het Drinkwaterbesluit. In België vallen alle hotels en vakantieparken onder het Legionella-besluit van 2007.

Tot de verplichte maatregelen behoren het laten uitvoeren van een risicoanalyse en het opstellen van een legionellabeheersplan door een gecertificeerd bedrijf, alsook een regelmatige (halfjaarlijks in Nederland, jaarlijks in België) monstername om de aanwezigheid en groei van legionella te controleren. De genomen maatregelen moeten ook bijgehouden worden in een logboek.

In hotels, vakantieparken en campings beperkt de strategie om legionella buiten te houden zich ook vandaag nog voornamelijk tot thermisch beheer en spoelen, en af en toe dan een controle van de waterkwaliteit via een monstername. Bij het spoelen gaat de aandacht vooral naar tappunten die (al dan niet vermoedelijk) een tijdje niet zijn gebruikt. Doorgaans duiken de bacteriën op in biofilms die zich ontwikkelen aan de binnenkant van leidingen, en kunnen zich daar vormen tot een installatie-brede infectie.

Spoelen is geen doordachte of efficiënte strategie. De methode is niet alleen milieuonvriendelijk, maar vergt ook een hele organisatie en is dus tijdrovend en arbeidsintensief. Er dient immers bij alle niet wekelijks gebruikte tappunten langs te worden gegaan, en dat kunnen er bijvoorbeeld in een hotel al gauw ettelijke tientallen zijn. Bovendien lopen massa’s water zomaar het riool in, en is geenszins bewezen dat spoelen de problematiek daadwerkelijk vermindert of verhelpt. Daarnaast is het vrijwel ondoenbaar om het spoelen tot in de puntjes te controleren. Ten slotte opereert een manager of uitbater ook nog eens blind: hij krijgt pas zicht op de aanwezigheid van legionella bij monsternames en controles bij lokale en zogenaamde kritische tappunten.

Modern watermanagement plaatst technologie in het hart van het beheersplan. Hierdoor wordt beheer slimmer, verfijnder en doelgerichter. Het begint met waterdata, verzameld door slimme meters. Vervolgens wordt er gericht watertechnologie ingezet, zoals ultraviolet licht als preventieve poortwachter of koper- en zilverionisatie als duurzame bestrijdingstechniek. Bij deze laatste methode patrouilleren bacteriedodende ionen continu door het volledige watersysteem, waardoor biofilms en bacteriën geen kans krijgen. Dankzij de door Holland Water ontwikkelde en gepatenteerde stroomregelingstechniek wordt de benodigde ionendosering voortdurend afgesteld op het veranderende debiet. Dat is een cruciaal element bijvoorbeeld in hotels, waar het debiet door de dag sterk kan fluctueren – in de ochtend wanneer veel gasten een douche nemen ligt het hoger dan later op de dag. Deze ingenieuze stroomregeling zorgt er ook voor dat de elektroden niet snel vervuild raken, waardoor het onderhoudsinterval minimaal is. Zulke slimme ‘watertech’ tilt legionellapreventie en -bestrijding naar een hoger niveau - volledig in lijn met de wetgeving en WHO normen.

Waterbeheer gebaseerd op slimme watertech is ook duurzamer. De Belgische energie-expert Christophe Allaert merkt het dagelijks: “Er zijn in de Hospitality & Leisure branche heel veel mogelijkheden om met behulp van watertechnologie besparingen te realiseren op het vlak van water- en energieverbruik en dus ook CO2-reductie. Onder meer dus door toepassing van koper- en zilverionisatie.” Volgens Allaert worden CO2-verlagende en kostenbesparende oplossingen in België al volop benut. “En dit zonder dat de wet- en regelgeving daarop heel hard aandringt.”

Sinds 1 januari 2021 kan er bij het toepassen van de HW Bifipro® in Nederland gebruik worden gemaakt van fiscale (aftrek) mogelijkheden, zoals de de Energie-investeringsaftrek (EIA), de Milieu-investeringsaftrek (MIA) en de Willekeurige afschrijving milieu-investeringen (VAMIL).

Met de juiste waterbewaking op z’n plek kunnen ingrijpende, milieubelastende en kostbare maatregelen zoals installatieaanpassingen, thermisch beheer, spoelen en bemonsteren tot een minimum worden beperkt. Hierdoor waarborgt modern watermanagement niet alleen een veilige drinkwaterinstallatie, het verkleint dus ook de ecologische voetafdruk en verlaagt de doorlopende beheerskosten. En dat scheelt ondernemers een flinke slok op een borrel.